Ik werk aan een nieuwe serie fotoserie die geïnspireerd is op schilderijen van Maria met Kind en zich verhoudt tot het huidige dialoog rondom mannelijk- en vrouwelijkheid. In de blogs op deze pagina documenteer ik mijn werkproces, vanaf het prille begin tot aan de tentoonstelling.
In het vorige procesverslag schreef ik onder andere over de conceptfase, subsidie-aanvraag en het werven en selecteren van de modellen voor mijn project. Sindsdien is er veel gebeurt, maar ook veel níét gebeurt in verband met de uitbraak van het Corona virus. Nieuwsgierig hoe het mij de afgelopen tijd is vergaan? Hieronder lees je er alles over.
Testing-1-2-3
Test-shoots zijn een belangrijk onderdeel geworden van mijn maakproces. Hoe uitgebreid je alles ook hebt uitgedacht en geschetst, je kunt er vanuit kan gaan dat wanneer je dit uitvoert alles toch altijd nét anders uitpakt dan je verwacht. De eerste ronde test-shoots zijn er dus om uit te proberen of wat ik heb bedacht ook echt “werkt” in beeld. Wanneer ik vertrouwen heb in het plan start ik met een twee ronde test-shoots, waarin ik met name de technische aspecten zoals de opstelling van het licht en de camera positie bepaal. Wanneer ik tevreden ben documenteer ik alles zodat ik de sets makkelijk kan reproduceren voor de shoots.
Laatste hand aan het decor
Tijdens de aanloop naar het project ben ik tig keer van gedachten verandert over hoe de decors eruit moesten zien. Uiteindelijk koos ik er toch voor om de omgevingen redelijk sober te houden, omdat ik niet wilde dat de aandacht verschoof van de portretten naar de achtergronden. Wel was het belangrijk dat de achtergronden verwezen naar de Madonna met Kind-schilderijen waarop de serie is geïnspireerd. Dit zie je onder andere terug in het gebruik van oriëntaalse kleden en andere stoffen. Maar ook in het kleurenschema komt de verwijzing naar de traditionele schilderijen terug: de achtergronden zijn voornamelijk goudgeel en de vrouwen op de foto’s dragen blauw.
Anders dan bij voorgaande series, wilde ik deze keer niet steeds vanuit dezelfde setting en standpunt werken. De serie bestaat dan ook uit beelden die verschillend in opzet zijn. Sommige stellen werden staand in een lege ruimte gefotografeerd, anderen liggend op een vloerkleed en weer anderen hadden een bank tot hun beschikking.
Making a list, checking it twice
De dagen voordat de eerste officiële shoots beginnen ben ik altijd verschrikkelijk nerveus. Deze keer was dat niet anders. Daarbij kwam dat deze shoots erg verschilden van mijn voorgaande projecten: ik ben namelijk in dit project niet de fotograaf. De vrouwelijke modellen kregen van mij de ontspanner van de camera in handen en zij mochten bepalen hoe zij zichzelf en hun partner fotografeerden. Dit betekende dat het éxtra belangrijk was dat ik van tevoren alles goed had voorbereid. Ook besloot ik om na afloop van de shoots in gesprek te gaan met de modellen over het onderwerp van de serie, en die gesprekken op te nemen. Deze geluidsfragmenten wil ik in een later stadium gebruiken om een soundtrack te maken voor tentoonstellingen van deze serie.
Al met al was er dus veel om rekening mee te houden. Om te voorkomen dat ik iets kon vergeten (én voor mijn eigen gemoedsrust) maakte ik een checklist. Die pakte ik er voor elke shoot bij. Check, check, dubbelcheck.
De eerste shoots
Na alle voorbereidingen was het dan eindelijk tijd voor de eerste, echte shoots. Normaal gesproken sta ik natuurlijk zelf achter de camera en heb zo vrijwel alles in de hand. Voor dit project moest ik de controle loslaten. Het doel van het project is om de momenten vast te leggen waarop de man zichtbaar de geborgenheid zoekt van zijn partner. Omdat dat zo’n persoonlijk moment is, wilde ik het aan de modellen zelf laten om een houding te vinden die bij hun past. De vrouwen kregen een afstandsbediening in handen waarmee zij de camera konden bedienen. Het enige wat ik kon doen was wat aanwijzingen meegeven, zorgen dat iedereen zich op zijn gemak voelde en in spanning afwachten hoe de foto’s zouden worden.
Een kunstproject in lockdown
Na een paar fotoshoots hebben kunnen uitvoeren moest ik helaas in maart de rest van de geplande shoots afzeggen in verband met de uitbraak van het Corona virus. Dat was geen lastige beslissing, maar ik heb natuurlijk wel lopen balen. Destijds dacht ik dat ik een maandje of twee zou moeten wachten tot ik weer kon beginnen, maar dit werden er vier. “Het nieuwe normaal” had ook invloed op mijn plannen voor de expositie. De tentoonstelling die ik aan het eind van de zomer zou organiseren in de Grote Kerk in Enschede kwam te vervallen.
Toch was het niet alleen maar vervelend. In de tijd dat ik niet kon fotograferen ben ik wel blijven nadenken over het concept van de serie en dit leverde een nieuw idee op voor een deel 2 van deze serie. Daarover later meer.
Selectie
Nadat de foto’s zijn gemaakt komt een van de lastigste onderdelen van het proces: het maken van de definitieve selectie. Meestal heb ik een stuk of 100 portretten per stel, en uiteindelijk moet er daarvan eentje overblijven.
Wanneer ik de foto’s voor het eerst doorkijk maak ik de grove selectie. Alle beelden die iets met mij doen, zet ik apart. Daarna maak ik deze selectie steeds kleiner, tot ik de echte favorieten heb. Vanaf dat moment wordt het moeilijk. Mede omdat ik inmiddels al zo vaak naar dezelfde foto’s heb gekeken dat ik ze niet meer objectief kan beoordelen. Op dat punt wordt het tijd om een hulplijn in te schakelen. Alles wat ik maak gaat langs mijn kijk-kundige moeder, maar soms ga ik ook even op bezoek bij de fotografie-afdeling van mijn oude kunstacademie. Ik vind het belangrijk om mee te nemen wat foto’s bij anderen oproepen, want uiteindelijk maak ik ze natuurlijk niet alleen voor mijn eigen ogen.
Post-productie
De rest van het maakproces vind plaats vanachter mijn bureau, in de computer. Mijn werk is nooit af op het moment dat de foto genomen is. Eerlijk gezegd zou ik mezelf dan ook geen fotograaf noemen. De foto’s die uit de shoot komen zijn de basis, het ruwe materiaal, waarmee het uiteindelijke werk in Photoshop in elkaar wordt gezet. Voor de achtergronden van een deel van de portretten werk ik samen met Tiny Giants: een 3D content studio uit Enschede.
En de volgende stap is..
De komende weken leg ik de laatste hand aan de portretten. Het is maar goed dat daar een deadline voor staat, want ik kan eeuwig priegelen en tobben over details. Ook moeten er keuzes worden gemaakt over de print-techniek, de formaten van de foto’s en hoe deze moeten worden ingelijst. In mijn laatste procesverslag vertel ik hier alles over.
Wil je de uiteindelijke serie graag in het echt zien? De werken zijn voor het eerst te zien tijdens het Van Haag tot Wal festival op 31 oktober. Je vind ze in de bovenruimte van Stanislaus Brewskovitch, waar om 15.00 en 16.00 uur ook een muziekoptreden is van Daniéla Kara en Teresa Wagner, dat geïnspireerd is op de tentoonstelling.
EDIT: De fysieke expositie van het werk tijdens het Van Haag tot Wal festival kan helaas i.v.m. nieuwe Corona restricties geen doorgang vinden. Het festival krijgt een online vorm en ik zal een korte online presentatie geven over mijn project. Ondertussen zoek ik naar een alternatieve plek voor een fysieke tentoonstelling. Ik houd je op de hoogte!
Ook na dit project op de hoogte blijven?
Schrijf je in voor mijn nieuwsbrief en ontvang 2 tot 3 keer per jaar een korte update.
