Ik werk aan een nieuwe serie fotoserie, geïnspireerd op schilderijen van Maria met Kind, waarin man/vrouw-verhoudingen worden bevraagt. In de blogs op deze pagina documenteer ik mijn werkproces, vanaf het prille begin tot aan de tentoonstelling. In dit eerste verslag vertel ik hoe ik ben begonnen en welke stappen ik sindsdien heb gezet. Nieuwsgierig hoe het ervoor staat? Lees dan vooral verder!
Research-fase
Na het initiële idee (waarvan altijd maar lastig te zeggen is waar het nou precies vandaan komt) volgt voor mij altijd een researchfase waarin ik meer informatie zoek over mijn onderwerp. In dit geval focuste ik mij met name op afbeeldingen van Maria. Waarom zien ze er uit zoals ze eruit zien, wat betekenen ze voor mensen en hoe zijn ze door de jaren verandert? Een aantal van de antwoorden hierop lees je in deze blog. Daarnaast verzamelde ik met name ook veel beeldmateriaal en zocht naar terugkerende beeldelementen die ik zou kunnen gebruiken in mijn eigen ontwerp.
Fondsenwerving
Laten we het ook even over geld hebben. Dat is in de kunstwereld vaak nogal een abstract begrip, maar om een project te kunnen uitvoeren zul je altijd middelen en materialen nodig hebben. Ik merk dat mensen vaak geen beeld hebben van hoeveel geld er nodig is om een kunstproject te doen. Dat is niet zo gek, want dat is voor iedere maker (en elk project) weer anders. Toch is het in de meeste gevallen meer dan je waarschijnlijk zou verwachten, en zodoende is fondsenwerving voor mij en veel andere kunstenaars een essentieel onderdeel geworden van het maakproces.
In het geval van mijn fotoseries vormen de kosten voor de huur van een fotostudio met bijhorende apparatuur, vergoedingen voor modellen, bouw van de decors en de druk- en inlijstkosten van de uiteindelijke werken de grootste kostenposten. Een deel van het project financier ik zelf (in dit geval draag ik €3000,- bij) , maar om de rest van het budget bij elkaar te krijgen deed ik verschillende subsidieaanvragen en ging op zoek naar sponsoren. Daar gaat veel tijd in zitten, want je moet natuurlijk wel je project goed op papier hebben, dus met een realistische tijdsplanning, begroting en dekkingsplan.
Voor het maken en exposeren van de serie waar ik nu aan werk, krijg ik inmiddels financiële steun van de Gemeente Enschede en helpen Frans Dekker Photography en Tiny Giants 3D door een deel van hun diensten ten behoeve van het project te sponsoren. Daarmee is de begroting helaas nog niet rond, dus er staan nog een aantal aanvragen gepland. Hier ga ik mee verder wanneer ik het eerste beeldmateriaal heb, dat maakt de communicatie namelijk een stuk makkelijker.
In gesprek met..
Een van de nadrukkelijke doelen van dit project is om een gesprek op gang te krijgen. Daarom is het aangaan van een gesprek ook tijdens het maakproces belangrijk voor mij. De serie focust zich op de betekenis en impact van de termen mannelijk en vrouwelijk. Af en toe spreek ik met iemand af om diegene een aantal vragen te stellen die zich hiertoe verhouden. Daar komen tot nu toe interessante ideeën uit naar voren. Soms is het helemaal in lijn met hoe ik er zelf over denk, en soms ook niet.
De interviews plaats ik op mijn blog-pagina. Tot nu toe sprak ik Noor, Josien, Miranda en Annejet. Weet je iemand met wie ik ook echt een keer koffie zou moeten drinken? Laat me het dan vooral weten!
“Er zijn denk ik verschillende manieren waarop je een vrouw als ‘sterk’ zou kunnen classificeren. Maar waar ik persoonlijk aan moet denken, en dat is eigenlijk iets wat voortkomt uit het research dat ik de afgelopen jaren heb gedaan, is dat ik het juist krachtig vind als een vrouw zachtheid uitdraagt. Een vrouw die niet bang is om emotioneel te zijn en ruimte durft in te nemen met haar gevoelens, dat vind ik het allersterkst.”
– Noor Lorist (kunstenaar/fotograaf)
“Kunst is altijd een reflectie van de zienswijze van de tijd waarin het is gemaakt. Wat interessant is aan kunst, is dat wanneer die reflectie wordt vastgelegd in een schilderij en wordt getoond, die reflectie ook weer invloed heeft op wat zij reflecteert. Zo wordt vaak een vrouwbeeld herbevestigd. Dit maakt dat Maria portretten niet los te zien zijn van het algemeen beeld van de vrouw.”
– Josien Beltman (conservator Rijksmuseum Twenthe)
“Ik noem het niet perse vrouwelijkheid, maar er zijn wel eigenschappen die je vaker bij vrouwen vind. Volgens mij kunnen vrouwen beter denken in een concept van community. […] Ik heb het idee, misschien onterecht, dat vrouwen een groter verantwoordelijkheidsgevoel hebben. Ik heb het dan over dat ‘rekening houden met’. Daar zijn vrouwen wat mij betreft iets te veel mee bezig en mogen mannen zich wel wat meer voor inspannen.”
– Miranda Huls (was actief in het feminisme in de jaren 70)
“Eigenlijk denk ik bij vrouwelijke eigenschappen ook wel aan een soort valsheid. Vrouwen kunnen volgens mij iemand echt goed steken, achter zijn of haar rug om. Ik vind het zelf vaak lastig om vrouwen te peilen. […] Mannen zeggen denk ik wat vaker gewoon wat ze vinden.”
– Annejet Brandsma (kunstenaar/fotograaf)
Modellen selectie en gesprekken
Ik werk nooit met professionele modellen. Elk project nodig ik ‘echte’ mensen uit, die zich verbonden voelen met het thema van de serie, om model te staan. Het is altijd afwachten of daar veel animo voor is (zoals je misschien wel kunt voorstellen was het voor mijn exen-project bijvoorbeeld lastig om modellen te vinden), dus altijd even spannend.
Dit keer deed ik een oproep aan stellen om zich aan te melden voor de serie en kreeg meer reacties dan ik had verwacht. Dat is fijn, maar ook lastig. Want het is natuurlijk moeilijk om in te schatten wie je moet kiezen, zeker als je de meeste mensen niet kent. Omdat ik daar niet uitkwam, en het liefst iedereen een kans wilde geven, besloot ik meer stellen toe te laten dan in de eerste instantie de bedoeling was. Er zijn nu 15 stellen die deelnemen aan het project. Ik ga niet met alle 15 stellen tegelijk aan de slag, maar heb ze onderverdeeld in meerdere rondes.
Bij alle stellen van de eerste ronde ben ik inmiddels thuis langs geweest om elkaar wat beter te leren kennen. Ik nam een aantal vragen mee die ik aan iedereen stelde. De antwoorden hierop laat ik nog even achterwege, maar ze geven richting aan het ontwerp van het portret dat ik van het stel maak.
Schetsontwerp en decor
Gebaseerd op de persoonlijke verhalen en mijn beeldonderzoek ben ik begonnen om de uiteindelijke foto’s uit te schetsen. Het decor wordt bij elk stel anders, maar ze passen wel in dezelfde sfeer. In veel gevallen zal de uiteindelijke omgeving bestaan uit een mix van een fysiek decor en 3D elementen die achteraf digitaal worden toegevoegd. Om dit te doen werk ik samen met Tiny Giants 3D.
En de volgende stap is..
De komende maand maak ik de decors en doe ik test-shoots ter voorbereiding van de officiële shoots. Ik kijk er naar uit om na een lange concept- en voorbereidende fase echt fysiek aan de slag te gaan en de fotostudio in te duiken.
Wish me luck!
